De filosofen en de ethici

Erwin J.O. Kompanje Uncategorized

In het voorjaar van 1993 verscheen bij De Balie een opmerkelijk boekje: ‘Gerede twijfel: over de rol van medische ethiek in Nederland’, een slechts 68 pagina’s dik, venijnig pamflet, geschreven door de wetenschapsfilosoof Gerard de Vries, later hoogleraar wetenschapsfilosofie en filosofie van de technologische cultuur aan de universiteit van Amsterdam. 

Volgens De Vries is de taak van een ethicus: ‘Inzicht geven in gevoelens, het laten zien van de conflicten en tragedies en het getuigenis afleggen van de verscheurdheid die artsen, ouders, verpleegkundigen en vrienden doormaken’. Met de titel van zijn boek wilde hij zijn twijfel uitspreken over de rol van de medische ethiek en geeft hij aan wat ethici zouden moeten doen: op een redelijke manier proberen uit te drukken met welke twijfels mensen leven, en daar getuigenis van afleggen. Hij verzet zich tegen de idee dat ethici vaak vinden dat alles wat er in de geneeskunde gebeurt verdacht is en dat ethici dit moeten melden aan de samenleving en de beroepsgroepen van artsen en verpleegkundigen. Hij verdenkt ethici in zijn boek ervan dat deze proberen medische vakbladen te lezen om daarin te kunnen vinden welke ramp ons nu weer zou kunnen treffen. Zijn toon is grimmig en fel: ‘Ethici vervullen steeds meer de rol van een beleidsambtenaar van het ministerie van WCG en hebben ook al de ambtelijke stijl overgenomen: reglementen opstellen en ad hoc wat regels formuleren’. Hij verbaasde zich over het feit dat hun aantal zo is toegenomen, maar ‘Ze zijn niet allemaal over een kam te scheren, maar een ding hebben ze gemeen: hun streven naar consensus als uitkomst van het ethische debat. Alsof het formuleren van een standpunt dat iedereen deelt het doel van de ethicus zou zijn! De wetgever mag dat doen, maar voor de ethicus is het juist verstandiger naar dissensus te streven. Laat de verscheidenheid aan standpunten, meningen en gevoelens maar zien, daar wordt het debat onmiddellijk veel rijker van’. 

Voor Gerard de Vries is een ethicus een intellectueel die ontwikkelingen op afstand dient te volgen. Maar wel gebruikmakend van een pragmatische inslag, daarbij gebruikmakend van sociaalwetenschappelijke informatie, epidemiologische en empirische gegevens, historische analyses en internationale vergelijkingen. In plaats van stileren en de discussies op een paar casussen toe te passen, moet hij eerder een observator zijn die laat zien wat er gebeurt. Hij moet getuige willen zijn van de tragiek, de dramatiek, de praktijk, de plaats waar het gebeurt. Hij of zij moet ervaren, met eigen ogen aanschouwen. Een medisch ethicus moet in de praktijk zijn, verslag doen van de werkelijkheid. Antwoorden zoeken naar het wie, wat, waar, wanneer en hoeveel. 

Ik was in 1993 een medisch filosoof die zijn weg zocht in de medische praktijk. Ik wilde niet een ethicus worden die Gerard de Vries schetste. Ik wilde getuige zijn van de dramatiek in de praktijk. Ik koos ervoor om klinisch ethicus in de praktijk te worden, op de intensive care. Ik zou bewijzen dat het ook anders kon dan dat De Vries in zijn pamflet beschreef. Dat is mij gelukt. Dominique Benoit, hoogleraar intensive care in het academisch ziekenhuis van Gent zei ooit tegen mij: ‘God zij dank, u bent geen bureau-ethicus’. Een van de mooiste complimenten die ik kreeg. 

In dezelfde tijd als ik het boek van Gerard de Vries las, las ik ook La Trahison des clercs van Julien Benda (1867-1956) dat in 1927 uitkwam. Het boek werd 2018 door Eva Wissenburg in het Nederlands vertaald en voorzien van een indrukwekkende inleiding van Thijs Kleinpaste. Het verscheen onder de titel Het verraad van de intellectuelen bij Amsterdam University Press. Een must read in de huidige tijdsgeest.

Volgens Benda ontdoken intellectuelen op een schandelijke wijze hun verantwoordelijkheden en verkwanselden rationeel denken en universele waarden en lieten zich meeslepen door partijbelangen. Politiek machismo.  Wie de waarheid verraadt, begeeft zich in een groteske oorlog, voorspelde hij. En dat in de aanlooptijd van het Nationaalsocialisme, fascisme en antisemitisme. Zijn relaas is woedend, gemeend en emotioneel. Hij voorzag een mensonterende politiek, die enige jaren later helaas waarheid werd. 

Ik moet het laatste half jaar vaak terugdenken aan deze twee boeken die in de tijd waarin ik ze las grote indruk op mij hebben gemaakt. Ik herken en erken de oprechte woede van Julien Benda en de verontwaardiging van Gerard de Vries. Ik heb in de laatste maanden hun boeken weer op de salontafel liggen en lees er weer delen uit.

Het interview met de filosoof René ten Bos dat Lodewijk Dros op 26 augustus 2021 in Trouw publiceerde sluit naadloos aan op de twee genoemde pamfletten uit 1927 en 1993. René ten Bos verwoordt met dezelfde verontwaardiging als Gerard de Vries de rol die medisch ethici zich in het coronadebat aanmeten: ‘…beluister ik bij ethici die uitleggen dat de critici van vaccinatie niet goed op de hoogte zijn. Of niet goed bij hun hoofd. Maar mensen hebben ook met recht en reden twijfel over het vaccin. De wereld bestaat niet uit welingelichte altruïstische vaccinofielen en onnadenkende egocentrische vaccinofoben. Die voorstelling maakt me boos.’ Hij hoorde gerede twijfels in de medische wereld die door ethici werden gladgestreken. Een ethicus hoort juist recht te doen aan die twijfels. Niet door te zeggen dat afwachters en twijfelaars en zij die zich meer willen informeren over vaccinatie als dom en gevaarlijk weg te zetten. Net als iedereen hoort ook René ten Bos jonge mensen die ‘om van het gezeik af te zijn’ zich vervolgens laten vaccineren, niets solidariteit of ‘ik doe het voor een ander’. Ik hoor dit ook van veel volwassenen. Niet vaccineren geeft gezeik, en daarom maar die prik. Mijn 22-jarige zoon laat zich volgende week vaccineren omdat hij anders geen stage voor zijn opleiding kan doorlopen. Dat heeft niets met solidariteit van doen of gevoelens voor een ander. René ten Bos zegt terecht: ‘Als ik ze [ethici] hoor vertellen dat je moreel superieur bent als je je laat prikken, dan denk ik: ze zijn het contact met de realiteit verloren’ en ‘Hun [van de ethici] taak is te verhelderen waarom goed en kwaad zo lastig is te bepalen. Ze moeten de paradox toelichten, de aporie: je blijft aarzelen, want aan elke goede keus kleeft iets kwaads en omgekeerd. Ik wil horen dat het een moeilijke afweging is.’ 

Ik knipte het artikel uit Trouw, vouwde het handzaam op en twijfelde of ik het achter in het boek van Gerard de Vries of van Julien Benda zou opbergen. Ik koos voor het pamflet van De Vries. Daarmee kwam het het meest overeen. 

Met Gerard de Vries, Julien Benda en René ten Bos ben ik teleurgesteld, boos en verontrust over de rol die filosofen en ethici nemen in het huidige debat over Covid-19, het wel of niet vaccineren en hun houding daarbij. Eerder heb ik dat in mijn eerdere blogs ‘De filosoof’ en ‘De dialoog’ geuit. Gisteren las ik een (klaarblijkelijk grappig bedoelde) column van een medisch ethicus die het SARS-CoV-2 vergeleek met polio en kinkhoest. Johan Groeneveld, een te jong overleden hoogleraar intensive care en diehard wetenschapper zei altijd tegen arrogante jonge dokters: ‘Lees eens een stukje voordat je iets roeptoetert. En dan bij voorkeur mijn stukjes’.  Ik zou deze medisch ethicus het boek ‘Virology for dummies’ willen aanraden voor op het nachtkastje. 

Wat mij zeer heeft gestoord is de uitgesproken mening die ethici en filosofen hebben en publiekelijk uiten dat je moreel superieur bent als je je laat vaccineren en minderwaardig bent als je dat niet doet. Dat is een ethicus toch echt zeer onwaardig. Hij of zij moet de dramatiek mee willen maken, de twijfels, de onzekerheid, moet spreken met iedereen en trachten te verbinden in plaats van verdelen, afstoten en ridiculiseren en zelfs dehumaniseren. 

Ik las een tweet van een ethicus: ‘Een vaccin is voor je immuunsysteem wat school is voor je hersenen. Dus zeggen dat je geen vaccin nodig hebt omdat je vertrouwt op je immuunsysteem is zoiets als zeggen dat je geen school nodig hebt omdat je vertrouwt op je hersenen’. Ik heb deze quote een paar maal gelezen en werd toenemend verbaasd en verontwaardigd. Het maakte mij bovendien verdrietig. Dit is wat mij betreft voor een weldenkende ethicus of filosoof een absolute no-brainer (sic) om bij de vergelijking te blijven. Zonder vaccins hebben mens en dier voor de meeste micro-organismen een uitstekend werkend immuunsysteem, anders waren we nooit zover gekomen in de evolutie. Dat staat los van vaccins, zeker voor endemische virussen zoals influenza en SARS-CoV-2 waarvan mensen met een goede gezondheid geen of nauwelijks last van hebben. Daarnaast blijkt nu uit allerlei onderzoek dat mensen die natuurlijk COVID hebben doorgemaakt veel beter beschermd zijn dan zij die zich hebben laten vaccineren. Ten derde, en dat raakte mij het meeste, is het denigrerende die uit deze tweet klinkt verontrustend. De ethicus noemt en-passant mensen die ongeschoold zijn en heeft daar een indirect waardeoordeel over. Deze hebben, volgens deze tweet, klaarblijkelijk géén goed werkende hersenen. Zonder naar school geweest te zijn kun je dus niet vertrouwen op je hersenen. Wat een rare en verontrustend denigrerende opmerking. Mijn opa was een ongeschoolde stroopkoker, maar wat een integere en levenswijze man. En daarnaast, je hersenen gebruik je voor veel meer dan alleen wat je op school leert.

Ik heb mij als klinisch ethicus, werkzaam op een intensive-careafdeling in een academisch ziekenhuis, voor mijn analyses en overdenkingen altijd bescheiden en kritisch bediend van wat zich in de medische praktijk aandiende. Wetenschappelijke publicaties, de ervaringen van artsen, verpleegkundigen, andere hulpverleners en patiënten en diens naasten, resultaten van klinisch onderzoek. Ik heb altijd hun mentale worsteling over het wel of niet goed van hun beslissingen erkend en trachten te verwoorden. De intervisies met jonge arts-assistenten en met verpleegkundigen over hun werk op de intensive care en de onzekerheden die zij daarbij ervaren hebben mij bescheiden gemaakt en mij geleerd dat er altijd meerdere ervaringen zijn met een en dezelfde werkelijkheid die allen de moeite waard zijn om te beluisteren. 

Een filosoof en ethicus dient zich, bij de ondersteuning van zijn argumentatie, te bedienen van betrouwbare bronnen. Altijd kijk ik bij wetenschappelijke publicaties naar de belangen en de mogelijke belangenverstrengelingen van de auteurs. Zijn zij mogelijk betaald om een bepaalde mening te beschrijven? Ik neem dat mee in mijn overweging en argumentatie. Ik houd mij verre van het stellige gebruik van ongefundeerde uitspraken in een poging om een gelijk te willen halen in een ongelijke wereld. Ik zie de laatste maanden helaas dat filosofen en ethici zich hier wel van bedienen.  Zo plaatste een filosoof de volgende tweet: ‘Voor de mensen die denken dat de kracht van hun immuunsysteem vaccinatie overbodig maakt’ en geeft dan ten bewijze van deze stelling vervolgens een quote van de Amerikaanse podcast comidian Rod (@rodimusprime): ‘I just don’t get how your immune system is supposedly strong enough to handle a virus that killed over 600K people in the VS but is not strong enough to handle a vaccine that 169 million Americans have taken and survived’. Toen ik dit las dacht ik ‘Nee echt, dit is het dan voor een academicus ter ondersteuning van zijn mening? Een tweet van een Amerikaanse podcast comedian die ook nog eens verkeerd en buiten de context wordt gebruikt voor ondersteuning van het stigmatiserend argument van de filosoof’.  Zucht. Ik las maar weer eens in Julien Benda voor dagelijkse morele steun. 

Een medisch ethicus of filosoof laat de diversiteit zien die leeft in de samenleving en benoemd de argumentatie van verschillende visies. Zij houden zich hierbij verre van zelfingenomenheid en het uiten van een dwingende eigen mening die niet objectief wetenschappelijk te onderbouwen is. Zij waken voor confirmation bias. 

Ik zag tweets en uitspraken van een filosoof en van een ethicus: ‘Je hebt een keuze: of je vaccineert je, of je wordt ziek’. Ik schrik hiervan. Nu blijken heel erg veel ongevaccineerden natuurlijk immuniteit te hebben opgebouwd tegen dit virus, dus zij zijn al ziek geweest en hebben daar niets, weinig of wel iets van gemerkt en zij hebben het vaccin dus niet meer nodig. Zij zijn beter beschermd dan wie dan ook. Waarom dan nog de prik? Ten tweede wordt hierbij uitgegaan van het feit dat je na besmetting met SARS-CoV-2 altijd (sic) ziek wordt. Dat is helemaal niet zo. Een groot deel van de besmette mensen merkt er niets van, heeft even een loopneus en gaat door met de orde van de dag.  En nu blijken gevaccineerden ook besmettelijk te zijn, terwijl je dat niet aan hun kunt zien. Schijnveiligheid.

Als ethicus die bereid is om de dramatiek van het dagelijkse leven te willen zien en aanschouwen ben ik vorig jaar elke werkdag in het ziekenhuis geweest. Ik heb artsen en verpleegkundigen, patiënten en diens naasten gesproken. Hun onzekerheid, angsten, twijfels, emoties en hoop gezien. Empathie is de bereidheid om emoties (negatief en positief) bij een ander te herkennen en erkennen. En dat in bescheidenheid. Deze emoties worden verbaal, non-verbaal, fysiek en zintuigelijk gedeeld. Daarvoor moet je er wel zijn. Zoals Gerard de Vries verwoordde: Bereid zijn om de dramatiek van het leven te willen ondergaan. Daarvan getuige te willen zijn. Op hun zolderkamer werkende ethici zonder deze bereidheid moeten mijns inziens meer bescheiden zijn. 

Over de uitsluiting van ongevaccineerde studenten voor onderwijs op de universiteit is al genoeg gezegd. Ik blijf het verontrustend vinden dat ethici en filosofen dit blijven prediken, niet gehinderd door up-to-date wetenschappelijke kennis, moreel begrip en overzicht van wat er werkelijk gaande is in de samenleving. Ik las in een interview met een filosoof in Trouw: ‘Ik vind bijvoorbeeld dat alleen gevaccineerden toegang moeten krijgen tot de universiteit. Als gevaccineerde ben je een kleiner risico voor andere mensen en de volksgezondheid. Voor niet gevaccineerde studenten is er namelijk een alternatief: digitaal onderwijs of je laten vaccineren’. Ik ga hier geeneens uitleggen waarom deze stellingname verwerpelijk is. Ieder weldenkend mens kan dat begrijpen. 

Ik ben een bescheiden ethicus die medemenselijkheid in de zin van compassie, respect en empathie hoog in het vaandel heeft. Wat ben ik geschrokken van collegae die bereid zijn tot uitsluiting, discriminatie, stigmatisering en dehumanisatie van mede mensen die zich (nog) niet willen vaccineren. Julien Benda schreef over het verraad van de intellectuelen. Ik word, als ik dat in analogie zou mogen zeggen, toenemend geconfronteerd met het verraad van de ethici. Wij als ethici moeten waarden als respect, zelfbeschikking, goeddoen, non-discriminatie, gelijkwaardigheid, vrijheid en humaniteit bewaken en beschrijven als deze waarden in het gedrang komen. Volgend Gerard de Vries moeten medisch ethici: ‘Inzicht geven in gevoelens, het laten zien van de conflicten en tragedies en het getuigenis afleggen van de verscheurdheid die artsen, ouders, verpleegkundigen en vrienden doormaken’. Wij ethici moeten analyseren waarom dit zo is en benoemen waarom deze waarden waardevol zijn. Daarvoor zijn we op aarde. 

Ik heb geen kristallen bol, dus pin mij er niet op vast, maar ik vermoed dat we in het najaar in de ziekenhuizen onder anderen drie groepen patiënten zullen zien: 1. Vroeg volledig gevaccineerde mensen met doorbraakinfecties en dus met COVID zoals we nu ook in Israël en de VS zien; 2. Kwetsbare ongevaccineerde mensen, net als in de eerste periode van 2020 die besmet worden met SARS-CoV-2; en 3. Patiënten met influenza. Dit virus zal na zijn welverdiende rust van afgelopen jaar in de populatie zonder beschermingsmaatregelen maar weer eens aan de slag gaan. De doorbraakinfecties zijn een feit en deze zullen in alle landen weer voor opnames in ziekenhuizen gaan zorgen. De vaccinfabrikanten zijn uiteraard druk in de weer met de ontwikkeling van boosters en nieuwe vaccins. De politiek en een groot deel van de samenleving wil immers wel. Een filosoof merkt op Twitter over de doorbraakinfecties op: ‘Doorbraakinfecties veel minder wijdverspreid dan sommigen suggereren’. Ja, maar om met Arthur Schopenhauer te spreken: ‘Het ergste moet nog komen’, wellicht dat deze filosoof dit nog weet te herinneren uit zijn studietijd.  

Ik vind dat ik een mooi vak heb. Ik ben altijd bereid geweest het lelijke en de schoonheid van de werkelijkheid mee te maken voordat ik mij daarover uitspreek. Daarvan getuige te willen zijn. Ik schaam mij en ben oprecht boos dat collegae dit negeren en zich populistisch en vooringenomen willen uitten in de media en op social media.  

René ten Bos zei: ‘Hun [van de ethici] taak is te verhelderen waarom goed en kwaad zo lastig is te bepalen. Ze moeten de paradox toelichten, de aporie: je blijft aarzelen, want aan elke goede keus kleeft iets kwaads en omgekeerd. Ik wil horen dat het een moeilijke afweging is.’ En zo is het. Geen vooringenomenheid omdat je denkt dat het gelijk aan jouw kant is, maar slechts bescheiden beschouwen en dat beschrijven. 

48 gedachtes over “De filosofen en de ethici”

  1. Dank je Erwin! Ik had precies hetzelfde toen ik deze column las van deze filosoof. Ik heb contact gezocht met het Financieel Dagblad. Zij zeggen dat het een mening is en dat de redactie altijd goed checkt of deze wel goed onderbouwd is. In dit geval dus niet.De column, de toon en het dedain van deze filosoof raakte mij enorm. Ik voel mij hierdoor steeds onveiliger.

    Ik heb een uitgebreide response geschreven op mijn eigen blog en noem uw naam daar ook. Tot nu toe heeft hij nog geen reactie gegeven op mijn inhoud. Daar heb ik hem wel om gevraagd.

    https://www.de-tijd-van-ons-leven.nl/wel-gevaccineerd-menno-de-bree

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  4. Dank je wel voor je prachtige en goed onderbouwde blog, ik zou graag zien dat meer medici zoals u er zijn, hopelijk komen de andere medici onder hun hypnose vandaan

    Like

    Beantwoorden

  5. Wederom mijn dank voor uw prachtige blog. Ik voel mij telkenmale gesterkt door hetgeen u uitlegt.
    Het stuk van René ten Bos was idd ook balsem voor mijn ziel en ik was blij zo’n stuk te langen leste in mijn krant tegen te komen want de msm heeft mij het laatste 1,5jr ongelofelijk teleurgesteld.
    M.vr.gr.

    Like

    Beantwoorden

  6. En er is nog een gevaar waar velen helaas geen rekening mee houden: mensen die men uitsluit, kunnen radicaliseren. We weten ondertussen dat dit bv geldt voor migrantengroepen.
    Ik stel dit ook vast binnen de ongevaccineerden. Deze mensen beginnen samen te hangen. Dat zijn zowel de de mensen die om medische redenen niet gevaccineerd mogen worden, als de wappies. Die beginnen elkaar te vinden.
    De manier waarop men naar gevaccineerden kijkt, is binnen dat kamp ook niet meer zo positief te noemen. Veel van hen willen er al niet meer bijhoren.
    Ze hebben geen zin meer om zich te laten testen en zich te moeten bewijzen, terwijl een gevaccineerde zonder moeite binnen wandelt en iedereen kan besmetten.
    Steeds meer beginnen ongevaccineerden te radicaliseren en een gemeenschap op zich te vormen, zoals bv moslimmigranten in bepaalde wijken. Ze blijven binnen hun groep en beginnen tegen die discriminerende minderheid te keren.
    Mensen zijn het beu. Ze voelen zich met hun rug tegen de muur en men creëert desperado’s. Het feit dat er al experten zoals Marc Van Ranst moesten onderduiken, omdat er mensen het op hun leven hebben gemunt, zou een teken aan de wand moeten zijn.
    Je kan alles blijven veroordelen, maar dit wordt een segregatie die in mijn ogen wel degelijk kan ontaarden in een burgeroorlog. Veel ongevaccineerden zijn als een kat in een nauw en die kan rare sprongen maken.
    Doordat ze uitgesloten worden, zijn ze niet meer bereikbaar en krijg je een gevaarlijke WIJ/ZIJ verdeling, die vroeg of laat wel eens in geweld kan eindigen;
    Ik sta er al lang genoeg voor te waarschuwen, maar blijkbaar zijn de “experten” zich van geen kwaad bewust.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

    • Eén van de grote problemen is dat veel ‘gangbare’ media nauwelijks de informatie geven die kritisch is op het OMT-narratief. Het draait bij, maar oh wat langzaam…
      Gevolg: het vertrouwen in die media daalt, mensen worden ontvankelijker voor (té) extreme ideeën, wat allemaal tot méér onredelijkheid leidt.
      Ongewenst en volgens mij toch een falen van de journalistiek. Die moeten de macht controleren, kritisch, nieuwsgierig en onderzoekend zijn. En niet ‘andere geluiden’ framen als wappies, complotdenkers, slecht opgeleid of niet geïnformeerd.. Enfin, noem het hele rijtje maar op 😉

      Like

      Beantwoorden

    • Jeetje, wat moet ik nu van onderstaande stukje zeggen:

      “Ik stel dit ook vast binnen de ongevaccineerden. Deze mensen beginnen samen te hangen. Dat zijn zowel de de mensen die om medische redenen niet gevaccineerd mogen worden, als de wappies. Die beginnen elkaar te vinden.”

      Er zijn dus mensen die zich om medische redenen niet mogen laten vaccineren en wappies? Iedere andere mogelijkheid is volgens u uitgesloten?

      Met die instelling is het lastig discussiëren, laat staan nader tot elkaar te komen. Ik heb mij om andere redenen dan medische niet laten vaccineren. Maar ik kan niet met u in discussie (excuus: ik wil niet met u in discussie) omdat u mij op voorhand heeft weggezet als wappie. Dat is toch jammer?

      Over wel of niet vaccineren zullen we het dan maar niet hebben. Mooi, want dat doet volgens mij ook niet ter zake.

      Ik ben wel benieuwd of u vind dat het creëren van een ongelijkheid (wel naar binnen na vaccinatie, niet zonder) terwijl deze er niet is (de besmettelijkheid is voor beide aanwezig) komt door de ongevaccineerden of door de overheid?

      Like

      Beantwoorden

    • Martine, wat jammer dat er voor u/jou ook maar 2 groepen ongevaccineerden lijken te bestaan: medisch geindiceerd en wappies. U doet dus net zo hard mee aan discrimineren. U lijkt het artikel van dhr Kompanje anders te interpreteren. Geen vaccin willen, twijfelen aan het nut, angst voor bijwerkingen op lange termijn, etc. het zijn allemaal legitieme redenen, die een ander geen recht te geven om iemand te dehumaniseren en vernederen tot : wappie” of vaccinweigeraar, en daarmee een open gesprek over hoe en waarom uit de weg te gaan.

      Er zijn, zoals dhr Kompanje aangeeft ook miljoenen Nederlanders die een Covid-infectie hebben doorgemaakt, en derhalve geen reden hebben om zich alsnog te laten vaccineren. U wenst die ook wappies te noemen blijkbaar.

      De buitensluiting lijkt u zorgen te baren, met name aan de kant van de ongevaccineerden “een kat in het nauw kan rare sprongen maken” schrijft u. U wekt de indruk met uw woorden dat u de ongevaccineerden en hun boosheid vreest? Klopt dat? uw angsten betreffen de ongevaccineerden, en dat vind ik opmerkelijk.

      Wellicht kunt u zich ook beseffen dat dat andersom net zo is. Medeburgers die zich superieur voelen omdat ze gevaccineerd zijn, en het prima vinden om anderen buiten te sluiten en te minachten, zowel met woorden als daden. De stap van geweld naar ongevaccineerden is net zo snel gezet, als dat u vreest dat ongevaccineerde desperado’s anderen het leven zuur zullen maken.

      De RIVM enquete die gisteren van start is gegaan, om onderzoek te doen naar draagvlak voor maatregelen jegens ongevaccineerden, is een angstaanjagend voorbeeld van de ongevaccineerden te wachten staat. Met goed goedkeuring van legitimatie van het andere deel van het volk.

      Ik vrees het meest voor het feit dat de uitspraken van de heer de Jonge “we kunnen de wet niet veranderen”, dit onderzoek van het RIVM en het feit dat grote corporates als o.a. Leaseplan, ertoe kunnen leiden dat artikel 1 van de Grondwet ter discussie staat, evenals de solidariteitsgrondslag van onze zorgverzekering. En dat treft uiteindelijk iedereen. Want als de deur naar hogere premies en uitsluiten van IC voor ongevaccineerden door de rest van de bevolking wordt gedragen, dan beseffen zij zich niet dat ze Pandora’s box hebben geopend en de weg voor uitsluiting van nog veel meer groepen een kleine stap zal zijn.

      Buitensluiten, minachten, vernederen etc zijn mechanismen die overheden gebruiken om de aandacht af te leiden van waar het echt om gaat. In deze is dat het feit dat er een hele andere agenda is, en dat Covid het perfecte moment vormt om die agenda in versneld tempo uit te voeren. Om de hele simpele reden dat mensen wereldwijd bereid zijn om hun grondrechten en burgerrechten te verkwanselen onder het motto van angst voor hun gezondheid. Wie ooit de moeite heeft genomen om de EU-stukken over de Green Pass (nu C-pass) uit 2018 en eerder te lezen, zal schrikken als men de zin tegenkomst dat “een pandemie de acceptatie van de Green Pass zou vergemakkelijken en daarmee langdurige wetgevingsprocessen zou kunnen verminderen”.

      Buitensluiten en beperken van grondrechten van ongevaccineerden is schadelijk voor de hele maatschappij. Dat moet je niet wensen uit angst voor revolte, maar louter op basis van het feit dat ieder mensen waarde en rechten heeft.

      Geliked door 3 people

      Beantwoorden

      • Ongelooflijk dat het RIVM een dergelijke ‘ enquête ‘ durft uit te zetten die door middel van angst inboezeming alle vragen naar het gewenste antwoord laat leiden . Hier zou toch elke weldenkende Nederlander zijn afschuw moeten uitspreken.
        Het doet de gedachte alleen maar sterken en bevestigen dat het helemaal niet om een virus bestrijding gaat maar om legaliseren van de inperking van burgerrechten. Mensen die zeggen dat je het heden niet mag vergelijken met de aanloop naar WO2 moeten maar eens goed naar de documentaire kijken die daarover gemaakt zijn . Ook de nazi’s trokken alles uit de kast om hun daden een wettelijke en ‘ legale ‘ betekenis mee te geven . We weten allemaal hoe dat geëindigd is .

        Like

  7. Beste Erwin,
    Foutje in de tekst
    “Ik vind bijvoorbeeld dat alleen ONGEVACCINEERDEN toegang moeten krijgen tot de universiteit” (geuit door filosoof Roland Pierik)
    Moet zijn “…alleen gevaccineerden toegang…….
    Maar toegegeven: zou geweldige discussie zijn als deze filosoof de rollen gevaccineerd en ongevaccineerd omgedraaid had.

    Ik weet niet of het aan het dagblad Trouw ligt maar in een ander interview met een docent aan de Haagse hogeschool: “””Alle reden om een vaccinatieplicht voor studenten in te voeren””
    De onderbouwing hiervoor:
    “”De rechtvaardiging hiervoor ligt in het feit dat de vaccinatiegraad onder jongeren nog steeds relatief laag is. Ondanks dat zij al maanden hun prik kunnen halen ligt het percentage gevaccineerde 18- tot 25-jarigen nog maar rond de 50 procent. Dat is bij lange na niet genoeg om een veilige college-omgeving te creëren waar het virus in de herfst maar beperkt rond kan gaan”””

    En vervolgens te komen met een tegenstrijdige beredenering:
    “”Op zich is het logisch dat veel jongeren nog geen vaccinatie gehaald hebben. Zij worden immers nauwelijks ziek, en de nadelen van vaccins wegen dan ook nauwelijks op tegen de voordelen ervan””.

    Is dit het hedendaagse niveau van docenten: napraten en niet nadenken?

    “2021- Ik werd wakker in een sciencefiction film”

    Groet
    Roland

    Geliked door 2 people

    Beantwoorden

  9. Ik ben zo blij met deze blog. In aansluiting hierop: ik stuurde onderstaande brief naar Trouw, vooral in de hoop dat de redactie nu eens meer oog zou hebben voor ‘de derde weg’ – tussen enerzijds mensen die vaccineren als enige oplossing zien en anderzijds mensen die bang zijn voor het vaccin of voor complotten: mensen die in principe blij zijn dat er een vaccin is voor kwetsbaren en ouderen, maar niet vinden dat de hele bevolking per se gevaccineerd hoeft te worden omdat er meerdere oplossingen kunnen zijn; mensen die vooral bang zijn voor de toenemende polarisatie en uitsluiting in onze samenleving. Daarbij heb ik met nadruk gevraagd om aandacht te geven aan de blogs op deze website. De brief werd niet geplaatst, by the way. Maar gelukkig wel het geweldige interview met René ten Bos!

    Van: Marret Kramer [mailto:m.kramer@innova.nl]
    Verzonden: zondag 22 augustus 2021 21:27
    Aan: ‘opinie@trouw.nl’
    Onderwerp: reactie op interview met Roland Pierik 21 aug.
    Beste redactie,

    Gezien de recente ontwikkelingen met volledig gevaccineerden die teleurstellend genoeg toch besmettelijk blijken te zijn – vaak zonder dat te weten vanwege geringe klachten, én gezien de stijgende ziekenhuisopnamen in Israël en IJsland (beide bevolkingen met een hoge vaccinatiegraad), vond ik het twee pagina’s grote interview met rechtsfilosoof Roland Pierik nogal verbazingwekkend. Zou dit pakweg een half jaar geleden niet beter in de krant gepast hebben, toen er nog weinig bekend was over de vaccins en men zo hoopte dat dit dé oplossing zou zijn van de coronacrisis? Inmiddels is er niet alleen meer bekend over wat er wel en niet effectief was in de bestrijding van de pandemie (lockdown en avondklok bijvoorbeeld niet, zo bleek uit onderzoek), maar wordt ook duidelijk dat de vaccins weliswaar een uitkomst zijn voor ouderen en kwetsbaren maar toch niet uitpakken als het wondermiddel voor iedereen. De twijfel of vaccinatie van de gehele bevolking wel een heilzame weg is groeit, net als de vraag of we niet moeten leren leven met het virus door een combinatie van bescherming van kwetsbaren en ouderen met inenting en natuurlijk opgebouwde immuniteit onder de rest van de bevolking.
    (Zie hiervoor ook het bericht van 21 aug. jl op BBC-News van James Gallagher, Health and science correspondent: https://www.bbc.com/news/health-58270098)

    Als burgers zouden we een steile leercurve op basis van de opgedane ervaring en voortschrijdend inzicht mogen verwachten van OMT en het demissionaire kabinet. De samenstelling van het OMT is echter nog hetzelfde als tijdens de eerste crisis, met een gerede kans op het psychologische verschijnsel van ‘group think’. Zo zien we dat door hen voortdurend gekozen wordt voor ‘meer van hetzelfde’, begeleid door de mantra ‘het vaccin is de enige oplossing’, in plaats van ook actief te zoeken naar aanvullende (sociaal)wetenschappelijke invalshoeken en frisse input te vragen van mensen die juist anders denken. In de uit de Afrikaanse Ubuntufilosofie voortgekomen methode ‘Deep Democracy’ is een belangrijk beginsel “de wijsheid van de minderheid toevoegen aan de wijsheid van de meerderheid”. Dat is het tegendeel van afdwingen, uitsluiten en afknijpen.

    Ik ben teleurgesteld over jullie langdurige eenzijdige informatie over het coronabeleid, de discutabele maatregelen, de nadruk op het moeten vaccineren als enige oplossing, met heel af en toe een tegengeluid. Waar dat tijdens de eerste golf gepast was, gezien de ernst van de crisis, de onbekendheid met het virus, de urgentie van de vollopende IC’s, zou er onderhand meer ruimte gemaakt mogen worden voor de nuanceringen – nu zelfs Diederik Gommers teleurgesteld is over het feit dat er in een jaar tijd geen IC-bed bijgekomen is. Trouw zou ook een podium kunnen geven aan mensen als klinisch ethicus Erwin Kompanje, verbonden aan de Intensive Care van het ErasmusMC Rotterdam, als een noodzakelijk en gewenst tegenwicht. Hij publiceerde recentelijk twee belangwekkende blogs, gedreven door zijn bezorgdheid over de richting die we als samenleving opgaan en aanvankelijk ook uit verontwaardiging over de discrimerende uitingen van Pierik (Kompanje koos overigens overtuigd voor vaccinatie, dus komt uit ‘onverdachte’ hoek). Zie https://kompanje.org/2021/08/02/non-discriminatie-een-grote-waarde-in-de-gezondheidszorg/ en https://kompanje.org/2021/08/20/verbijstering-verwondering-en-verontrusting/

    Wat ik als betrokken burger moeilijk kan begrijpen is dat wetenschappelijk opgeleide mensen andere wetenschappelijk opgeleiden verwijten geen vertrouwen in ‘de’ wetenschap te hebben als zij tot andere conclusies en keuzes komen. Arjan Lubach had het over de ‘fabeltjesfuik’ van de wappies, wat ik gezien de wonderlijke uitspraken en acties van veel complotdenkers en antivaxxers een grappige en begrijpelijke typering vond. Maar onderhand lijkt het alsof degenen met een haast dogmatisch geloof in het vaccin in een vergelijkbare fuik geraakt zijn. Hoort twijfelen, blijven onderzoeken, voortschrijdend inzicht, vergelijken niet tot de kern van wetenschap? En hoort een fatsoenlijke dialoog entameren daar niet ook bij? Ik vind de ontstane polarisatie heel verontrustend en het jaagt mij angst aan voor de samenleving waar we in terechtkomen nu, met een groeiende ridiculisering en uitsluiting van andersdenkenden.

    Juist bij een voormalige verzetskrant als Trouw zouden m.i. alarmbellen moeten afgaan als er discriminatie en uitsluiting dreigen, zoals nu met het aandringen op vaccineren van de laatste tegenstanders of ‘afwachters’. Wat is het nut, vraagt Rosanne Hertzerger in haar NRC-column van 21 aug. zich ook af, als het doel was om 80% vaccineren te halen, en dat doel inmiddels gehaald is? Waarom het leven zuur maken van die laatste groep die geen heil in vaccinatie ziet of wellicht liever het vaccin-in-ontwikkeling neemt dat is gebaseerd op gedeactiveerd virus?

    Er is een opname van Op1 vorig jaar waarin Hugo de Jonge stellig zegt dat het inenten altijd vrijwillig zal blijven. Waarom wordt hij daar niet op aangesproken door de kwaliteitskranten?

    Als mede-initiatiefnemer en bewoner van een stabiele woon-werkgemeenschap met dertig bewoners weet ik alles van de noodzaak om iets op te geven van je individuele vrijheid ter wille van het collectieve belang. Maar dit alles rond Covid, zowel de ontwrichtende maatregelen als de vaccinatied(r)(w)ang nu, gaat veel te ver en het voelt als een glijbaan naar een controlemaatschappij.

    Zeker nu we als gevaccineerden en ongevaccineerden allemaal besmettelijk kunnen zijn, vraagt het belang van goed samenleven om solidair met elkaar te zijn en op te komen voor de individuele keuzevrijheid. Gert-Jan Segers schreef hier 21 aug. ook over op de social media, waarbij hij Rosanne Hertzbergers column deelde.
    Wappies, Viruswaarheid, antivaxxers en complotdenkers: ik heb er niks mee. Maar het uitsluiten van mensen, zoals nu gebeurt met degenen die zich om wat voor reden dan ook niet laten vaccineren druist in tegen alles waar onze democratie voor hoort te staan. Het feit dat het hier om een minderheid gaat, betekent niet dat zij door de meerderheid een andere richting op gedwongen mogen worden.
    Ik hoop zeer dat Trouw dit onderschrijft, en meer ruimte wil gaan maken voor andere geluiden, mensen die andere oplossingen zien voor deze gezondheidscrisis.

    Geliked door 6 people

    Beantwoorden

    • Beste Marret, met nagenoeg evenveel genoegen als bij het lezen van de blogs van Erwin las ik jouw ingestuurde brief aan Trouw. Een groot compliment van mijner zijde! Bedankt voor het delen hier. En wat jammer dat Trouw niet haar lezers in de gelegenheid stelt dit ook te lezen.

      Hartelijke groet,

      Marco van Binnendijk

      Like

      Beantwoorden

    • Goed geschreven Marret. Ik heb uit ergernis en boosheid, en gebrek aan vooruitgang, mijn abonnement beeidingd.. Met pijn in het hart trouwens..

      Like

      Beantwoorden

  11. Ik lees ook hier nog wel eens blijkbaar ter excuses: ” ik heb niets met wappies , complot denkers en antivaxxer ”
    Maar wat is een ‘ Wappie ‘ , iemand die zelfstandig onderzoek doet ? Iemand die de overheid niet zomaar gelooft ? Iemand die het corona beleid afkeurt of heel kritisch benaderd ? Bent u dan een ‘ Wappie ‘ ?
    Een ‘ Wappie gebruikt geen geweld. Een ‘ Wappie ‘ is niet boos op gevaccineerde maar wel op het push beleid van het kabinet .
    Een ‘ Wappie ‘ verlangt eerlijke informatie en transparantie.
    Een ‘ Wappie ‘ vind het niet leuk bedrogen te worden door de overheid met valse voorwendselen ,beloftes en leugens. Een ‘ Wappie ‘ heeft zich goed geïnformeerd en doorziet dat .
    Een ‘ Wappie ‘ zal nooit anderen de zorg ontzeggen , ook niet als de prik bijverschijnselen geven.
    Een ‘ Wappie ‘ zal anderen nooit de toegang tot de leuke dingen in het leven verbieden maar verwacht dat ook van anderen .
    Een ‘ Wappie ‘ laat de ander de vrije keus bij alle persoonlijke beslissingen incl vaccinatie.
    Wat mankeert er aan een ‘ Wappie ‘te zijn ? Een ‘ Wappie’ wil gewoon zijn burgerrechten terug.

    Wat zijn ‘ complotten ‘ ?
    Een jaar geleden was een avondklok een komplot,
    Een jaar geleden was verplichte ( indirecte) vaccinatie een complot.
    Een jaar geleden was een langdurige lockdown een komplot .
    Een jaar geleden was het verbieden van evenementen een komplot .
    Een jaar geleden was een vaxpas een complot
    Een jaar geleden was een TvT ( ook bij landsgrenzen of terugkeer) een komplot .
    Een jaar geleden was een landurig inperking ( netjes gezegd ) van vrijheden een komplot .
    Wat mankeert er aan een ‘ komplot ‘ denker ? Is dat niet iemand met langere termijn visie ?

    Waarom distantiëren van virus waarheid ? Zijn zij niet de voordenker die de misstanden bloot leggen , zijn zij niet degene welke ook andere kritische denkers in het voetlicht brengen waaronder tot voor kort zeer gerespecteerde wetenschappers , zijn zij niet degene die ons informeren hoe het elders in de wereld toegaat of denkt u dat ‘ onze ‘ MSM u alles vertellen ?
    Welke leugens vertellen VW ? En zijn zij niet degene die proberen via de juridische weg de problemen bloot te leggen en ook laten zien dat je als burger tegen de overheid praktisch kansloos bent , welke partij krijgt het voor elkaar binnen 3 uur een hoger beroep voor te brengen ? Buiten de overheid niemand ,waar is dan de onpartijdigheid van de rechtspraak gebleven ? Is het niet zo dat een rechter eerder de kant van de burger zal moeten kiezen tegenover de almachtige overheid ? De burger beschermen tegen die almachtige overheid, ook die machtige overheid aan de grondwet binden .

    Ik heb in deze coronatijd met mijn 67 diverse demo’s meegelopen , nooit eerder gedemonstreerd, nu wel voor uw kinderen en toekomst overigens aan den lijve ondervonden wat onze politie voor heeft met vreedzame burgers . Toen ik dat voor het eerst meemaakte kon ik gewoon niet geloven dat ons land zover afgezakt is . Begrijp daarom dat het voor mensen achter de buis ook moeilijk te geloven is maar het gebeurd gewoon .

    Wees blij dat er ‘ wappies ‘ zijn en ‘ komplotten ‘ blootleggen.

    Geliked door 3 people

    Beantwoorden

  12. Beste Erwin, wederom dank voor dit prachtig verwoorde blog! Zoals velen reeds hebben aangegeven, uw blogs zijn verhelderend en bemoedigend.
    Ik probeer zoveel als mogelijk bij het “gewone” nieuws weg te blijven maar vandaag bereikte mij wel het volgende; de Inspectie voor de gezondheidszorg heeft verschillende artsen beboet en/of berispt voor het verspreiden van onjuiste informatie omtrent covid en/of covid-vaccinaties. Onjuist, volgens de norm van overheid/rivm. Maar hoe juist is die norm dan? U ging hier in eerdere blogs veelvuldig op in en bracht steeds de nuance aan als het ging om diverse cijfers (covid-doden, vax-doden, besmettingen, enz)
    Er valt dus nog wel wat te vinden van wat juiste of onjuiste informatie is. Zelf ben ik erg benieuwd in hoeverre deze boetes standhouden mochten ze worden aangevochten.
    Hoe kijkt u hier als ethicus naar?
    Ik kijk uit naar uw volgend blog.

    Hartelijke groet,

    Marco van Binnendijk

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  14. Wat u hier omschrijft is de rede waarom ik u blogs graag lees.
    Ik had best wat moeite met sommige zinnen en woorden, hierbij ziet u al het verschil tussen hoog en laag opgeleide.
    Maar dat neemt niet weg dat een laag opgeleide weinig mensenkennis heeft, maar eerder waar je wieg heeft gestaan de omstandigheden waarin je bent gevormd.
    Vroeger werd mij met de paplepel ingegoten respect te hebben voor de artsen, doctoren, advocaten, notarissen en directeuren enz.
    Zij hadden ervoor geleerd en wisten het beste wat goed was en je ja en amen zei.
    En dankzij veel geleerden is de ontwikkeling ver vooruit gegaan waarvoor we dankbaar mogen zijn.
    Maar helaas voelen sommige zich superieur aan het gewone werkvolk.
    Als het gewone werkvolk tel je niet mee en moet je zwijgen want jij hebt toch niet geleerd.
    Kennis en geld zijn macht.
    Ik heb nog nooit een geleerde in een volksbuurt zien wonen, behalve de wijze vrouwen waar men ook graag voor raad naar toe ging.
    Maar het doet een mens goed als er hoog opgeleide zich durven te mengen onder het normale volk zonder zich autoritair te gedragen.
    Vaak leer je meer van het werkvolk op de vloer, want zij zijn de mensen die alles zien weten en voelen en ook oplossingen zien.
    Helaas zijn er weer te veel geleerden die vinden dat alles meer effectiever moet en met minder krachten.
    Ja papier is heel geduldig en de berekeningen werken zo perfect.
    Maar je werkt met mensen en die zijn onvoorspelbaar.
    Vaak word de druk van bovenaf opgevoerd en vaak worden er workshops bij gegeven onder het mom wij doen het voor jullie (let wel die workshops kosten veel geld, geld dat ze beter kunnen besteden aan de zorg).
    Maar nu ben ik weer te ver aan het afdalen.

    Ik blijf mij wel nog steeds verbazen dat er geleerden zijn die vinden dat het vaccin moet.
    Het is na mijn weten nog steeds een experiment en weet men niet wat de gevolgen zijn na een paar jaar.
    Hoe kunnen ze dan zo dom zijn om dit af te dwingen, we zijn geen massa kippen die verplicht ingeënt moeten worden.
    Ook blijf ik het onbegrijpelijk vinden dat alles wat tegen Corona is geblokt word, en de giga leugens die verspreid worden over Corona (las gister op FB een stukje/ de tekst alleen ” alleen staande moeder van 35 jaar ongevaccineerd overleden aan Covid19, ze had geen onderliggend lijden).
    Er had ook kunnen staan 35 jarige vrouw met kanker overleden omdat ze zich weigerde te behandelen.
    Het is onbegrijpelijk hoe men mensen neer zet in de media.

    Geliked door 2 people

    Beantwoorden

  15. Gisteravond las ik uw mooi, oprecht en toch ook gevoelige blog. Het huidig tijdsgewricht laat zien dat er veel mis is op meerdere terreinen. Wat geneeskunde betreft, heeft mijns inziens het reductionisme in de medische wetenschappen er voor een belangrijk deel voor gezorgd dat het grotere geheel, het Leven an sich uit het oog is verloren. Al(leen) maar dat fragmentarisch denken smoort het leven in het levende. Wat nu in mij opkomt is de uitspraak ‘Het geheel is meer dan de som der delen’, van de Griekse filosoof Aristoteles (384-322 v.Chr.). Vandaag opnieuw uw blog gelezen. De twee boeken die u noemde zijn gelukkig bij de bibliotheek hier te vinden. Ik heb reeds het boek: Gerede twijfel van Gerard de Vries gereserveerd. En ik voel nieuwsgierigheid naar dit boek. ‘Het verraad van de intellectuelen’ van Julien Benda wil ik ook zeker gaan lezen. Deze staat op mijn te lezen lijstje. Voor zover, en met een vriendelijke groet, Inge

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  16. Geachte heer kompanje

    Zeer mooi beschreven, mijn dank hiervoor

    En oma helma, u slaat de spijker op zn kop: geleerdheid is niet altijd wijsheid ,kreeg ik in mijn opvoeding mee
    Anders word je als een vogel in een kooi, die denkt dat vliegen een ziekte is, want dat heeft hij geleerd

    Groetjes
    Yvon

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  17. Beste Dr. Kompanje,
    Wat is het troostrijk om uw blog te volgen. Tussen alle ongenuanceerde en veroordelende woorden van zoveel “wetenschappers”, die zich ogenschijnlijk niet van hun superioriteitsgevoel weten te ontdoen zijn uw nuchtere, heldere kijk op de wereld en uw verfrissende valse bescheidenheid een verademing. Was iedereen maar zo. Hartelijk dank dat u hier telkens weer tijd en energie in wilt steken.

    Like

    Beantwoorden

  18. Beste Dr. Kompanje,

    de enige keren dat ik een C-discussie op radio 1 even liet voortduren was, wanneer een ethicus of jurist werd geïnterviewd. Dit was in de hoop en de behoefte een genuanceerde reflectie te horen. Ik voelde mij geïsoleerd en gestigmatiseerd. Evenzovele keren draaide ik na enkele zinnen gedesillusioneerd het gesprek weer weg.

    Het is precies zoals u het in dit artikel verwoord: goedkope meningen en stellingname i.p.v. vragen, nuanceringen, waardevrij ter discussie stellen van bestaande overtuigingen. Ook ik ben daarin zeer teleurgesteld. Zelfs hoogleraren uit beide disciplines die zich schaamteloos verlagen tot het niveau van commerciële praatprogramma’s met BN-ers die overal verstand van hebben.

    Daarom is dit artikel voor mij balsem voor de ziel om het pathetisch uit te drukken.

    Hartelijk dank voor het kwetsbaar uitdrukking geven aan uw (professionele) ergernis. Het geeft mij rust.

    Met vriendelijke groet,

    Guus Stoop

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

  20. Waarom weten wij, in Nederland, het nu altijd beter dan elders? Zijn wij nu zo slim, of zijn zij nou zo dom?
    We hebben met een fenomeen te maken (covid pandemie) waarbij de ziekte mbv voortschrijdend inzicht (vallen en opstaan) bestreden moet worden, maar wij op dit platform maar blijven discussiëren over “IK” belangetjes daar waar “WIJ” centraal zou moeten staan.
    Waar brede, wereldwijd hele brede consensus over bestaat, is dat prikken the best way forward is. Mocht je dat niet willen dan is periodiek testen (mss wel 2x p/w?) de consequentie. Voor de structurele oplossing is kennelijk immers nog wat extra tijd nodig …
    Zo simpel is het, toch?

    Like

    Beantwoorden

    • Ja , als je zo’n beperkte blik op de wereld heb , wel ja . Wellicht dat u wat meer moeite moet doen om ook de andere gerenommeerde wetenschappers te horen die u wat anders te vertellen hebben , via de NPO krijgt u dit niet te horen en u wilt toch niet tot de ‘ dommen ‘ behoren toch ?

      Geliked door 2 people

      Beantwoorden

  21. Mijn instinct speurt altijd naar ‘unzeitgemäße Betrachtungen’. Ik blijf twijfelen waar ik de bijdragen van Kompanje onder moet rangschikken: de eigentijdse of oneigentijdse. Ik ben er nog niet uit. Misschien is het eigentijdse inmiddels wel zóver afgedreven van “rationeel denken en universele waarden” dat iedere poging daar nog bij in de buurt te blijven al niet meer eigentijds is.
    ‘Eigentijds’ is in ieder geval het commentaar hierboven van meneer Mangelmans: “Waar brede, wereldwijd hele brede consensus over bestaat, is dat prikken the best way forward is.” Die ‘brede consensus’ is niet veel meer dan een zuiver propagandistische – ik druk me voorzichtig uit – tunnelvisie. Zoveel naïviteit en onnozelheid in één zin, dat is op het gênante af.
    Het zal zo onderhand tijd worden dat Kompanje, als het medisch-ethische geweten van Nederland, zich uitspreekt over de ban die in het westen (CDC, WHO, RIVM, RKI, …..) is gelegd op het gebruik van medicatie als HDC en Ivermectine, daar waar elders in de wereld – zoek het even op meneer Mangelmans – miljoenen mensen er direct baat hebben en hebben gehad.
    Ik ben ook benieuwd naar zijn opinie over de inzet van bijvoorbeeld intubaties in de eerste maanden van dat wat een pandemie wordt genoemd. Ik ben geen medicus, laat staan een IC-arts, maar ik moet mij sterk vergissen als de eerste weken, wellicht maanden van de covidbehandeling op de IC’s niet veel meer levens hebben gekost dan gespaard.

    Geliked door 1 persoon

    Beantwoorden

    • Van een reactie waarbij de pandemie in twijfel wordt getrokken, zoals in uw voorlaatste zin mr. nondu96, is het voor een milde mening aan de andere kant van de balans een heilloze weg om hier nog verder op te reageren. Also das ist fertig …
      In algemene zin is het jammer dat de hakken vandaag de dag zo diep in het zand staan. Er wordt niet meer gezocht naar een oplossing (“wij”) maar naar een bevestiging van het eigen gelijk (“ik”).
      Laten we ons eens de vraag stellen “welke bijdrage heb ik geleverd aan het inkorten/bestrijden van de pandemie? Wat wil ik hiervoor opofferen? Of welke inspanning wil ik daar voor leveren?
      Denk ik vandaag de dag nog hetzelfde als 1 jaar terug of heb ik door voortschrijdend inzicht standpunten bijgesteld? Kan ik oorzaak en gevolg nog goed rangschikken en scheiden en daarmee de juiste prioriteiten stellen om uit deze ellende te komen?
      Deze vragen en nog diverse andere zijn onze uitdaging. En onze is niet alleen dit kleine kikkerlandje met 17mln inwoners, maar de hele wereld met 6 miljard (6.000 miljoen) …

      Like

      Beantwoorden

      • De kwestie is gewoon tot een simpelheid terug te brengen : de overheid dient te regeren binnen de kaders die de grondwet aangeeft , die hebben we juist om dit soort discussies te vermijden en daar wringt de schoen . Vraag u u zelf gewoon af waarom de bedden en IC capaciteit is afgeschaald ipv opgeschaald en tot nu toe er geen enkele poging gedaan wordt alsnog op te schalen. Vraag u uzelf eens af waarom huisartsen geen off label voor mogen schrijven terwijl dat in NL gemeengoed is . En als we het over wereldwijd hebben , waarom gaat in nw Zeeland in een heftige lockdown met een enkele ‘ besmetting ‘ . Hoe denkt u dat het gegaan was als onze overheid in 2018 iedereen had getest op een virus ? Zo zijn er nog heel veel andere vragen waarbij de censuur en uitsluiten van kritische wetenschappers ook een hele ernstige is . Helaas hebben we foute mensen ook niet uit kunnen roeien met zoals een virus niet uit te roeien is.
        Bottumline is dat alle overheden de mensenrechten en grond/ burgerrechten dienen te respecteren en na te leven , ook in uw belang en eventueel van uw kinderen , zoals het nu gaat stormen we af op een DDR 2 en ik denk niet dat datgene u gelukkig maakt.
        Vergeet niet dat alle dictoriale regimes het ‘ doen ‘ uit barmhartigheid voor de bevolking .

        Geliked door 1 persoon

      • Wat een pandemie is is een kwestie van definitie Mangelmans. Wanneer je na anderhalf jaar nog steeds niet in staat bent om daar vraagtekens bij te zetten stel ik vast dat ‘voortschrijdend inzicht’ niet meer kan zijn dan twee stappen vooruit en drie terug. Wanneer in dat wat zich de geciviliseerde wereld noemt inmiddels sprake is van een vaccinatiepaspoort dat de toegang regelt tot het sociaal-culturele leven, dient iedere weldenkende burger die zich als burger nog serieus neemt de hakken in het zand te zetten. ‘Es riecht nach Kristallnacht’. Diepe ellende. Niet alleen voor dit kikkerlandje.

        Geliked door 2 people

      • Beste heer Mangelmans, ik ben van mening dat u te eenvoudig over 1 belangrijk punt heen stapt, namelijk waarvoor offer ik iets op en waarvoor lever ik inspanning? En dat punt maakt Dhr. Kompanje in zijn blogs juist wel, op genuanceerde wijze. Waarvoor hulde. De opoffering of inspanning zit hem m.i. niet enkel in het feit of je er wel of niet voor kiest je te laten vaccineren. Sterker nog, ik denk dat ik middels mijn levensstijl vele malen meer inspanning lever dan enkel een prikje in mijn arm laten zetten. Een patiënt met Diabetes type 2 levert toch ook meer inspanning door zijn levensstijl aan te passen dan door enkel medicijnen te slikken? Was er überhaupt sprake geweest van een pandemie die vele levens heeft gekost als de wereldbevolking niet zo verziekt was met allerlei comorbiditeit? Oorzaak – gevolg, u noemde het zelf al.
        U wijst ons op voortschrijdend inzicht, dat is mooi. Blijf nieuwsgierig. Mijn perspectief is de afgelopen 1,5 jaar zeker ook veranderd. Zelf werkzaam in de acute zorg bibberde ik in het begin van de uitbraak ook tijdens mijn hulpverleningen. Voortschrijdend inzicht heeft mijn perspectief ook veranderd en dat doet het nog dagelijks. En zonder daarbij oogkleppen op te hebben gezet zie ik, zowel in alle artikelen die ik lees als in de praktijk, dat het gevaar van covid-19 wel wat genuanceerder ligt dan dat de overheid en de media ons voorschotelt. Inmiddels zijn we zover gekomen dat basisbeginselen uit onze grondwet in het gedrang komen en dat verontrust mij enorm. Ik zou u willen aanraden, net als Dhr Kompanje, het boek van Julien Benda te lezen. Dat eens goed te laten bezinken met alle kennis van nu over de jaren die volgden na zijn essay.

        Geliked door 2 people

    • Goede reactie alleen zijn grote delen van de bevolking nog zo hard gebrainwashed dat ze ( nog ) steeds niet rationeel kunnen denken en waarnemen dat hun rechten hun ontnomen zijn .
      Ik vermoed dat Erwin zeker aanvoelt dat de polarisatie er is en afwijst . Erwin heeft meerdere mooie blogs geschreven die er mogen zijn .Hij gelooft meer in de prik en dat mag hij . Wel blijft een kritisch oog op baten/lasten cruciaal . Jonge mensen inenten is volstrekt zinloos . Polarisatie destratieus voor een bevolking .
      Ik neem het de overheid onvergevelijk kwalijk dat ze die polarisatie aanwakkeren , nu ook weer middels de enquête welke geniaal sluw is opgezet om een van te voren gewenst antwoord te verkrijgen.

      Like

      Beantwoorden

  22. Wat fijn om regelmatig uw stukken te lezen, om wat ik denk en voel terug te vinden in uw wijze woorden. Ik heb deze zomer mijn opleiding Filosofie afgerond, en heb – hopelijk – geleerd anders te denken, meer te bevragen niet te oordelen, en vooral zaken te betwijfelen en van alle kanten te bekijken.

    Ik schrik en wordt verdrietig van al die ethici en filosofen die het overheidsnarratief dienen, andersdenkenden veroordelen, aannames doen en olie op het vuur gooien, en daarvoor dagelijks een platform krijgen bij de MSM.
    Inmiddels kan je aan de hand van de artikelen afleiden wat de volgende campagne, maatregel of stap wordt. Het wordt er gewoonweg in gemasseerd, de opvattingen en legitimatie voor weerzinwekkende maatregelen, wereldwijd.
    In de wereldwijde MSM verschijnen op hetzelfde moment soortgelijke artikelen, van fitte veertigers tot zwangeren die ziek worden of overlijden, en dan nu weer de jonger dan 12 jarigen die “risico’s’ lopen.

    Vorige week de misselijkmakende polls uit de Telegraaf (geen IC toegang voor ongevaccineerden etc) en dan deze week de RIVM enquete uitgevoerd door Populytrix, met een scala aan polariserende vragen en suggesties, waar ik stil van werd. Een platform, in opdracht van de overheid, om “aan te voelen” of er draagvlak is voor vergaande maatregelen (vooral jegens ongevaccineerden).

    Heel sporadisch is er ruimte voor wat tegenwicht, meestal in de vorm van een opiniestuk (Jona Walk), waar de krant geen verantwoordelijkheid voor hoeft te dragen, en een zeldzaam interview zoals met Rene ten Bos.

    Dank voor uw goede stukken en laat uw ethisch licht nog lang schijnen alstublieft!

    Geliked door 3 people

    Beantwoorden

  24. Mooi, en uit mijn hart gegrepen stuk Erwin. Helaas als ik zoiets roep ( en ja dat doe ik) wordt ik minimaal voor ‘Wappie’ uitgemaakt…
    Dank dat je de discussie verder aangewakkerd hebt, daar ga ik althans van uit….
    Beste groet, Ernie Quist

    Like

    Beantwoorden

  26. Beste Erwin,

    Het vindt hier, en in de vorige twee blogs die ik volg, een interessante discussie plaats.
    En toch mis ik wat…

    Het is duidelijk dat je op een heel positieve manier probeert wat begrip te kweken aan, mag ik zeggen, beide kanten. Een brug te bouwen. Het doet me dan ook deugd dat ik hier veel mensen, die (zeer) kritisch staan ten opzichte van het coronabeleid en de rol van veel media en veel professionals. Die lezen, denken, reageren. Het kan niet anders dan dat dat – hier en daar – zorgt voor wat meer nuance.

    Maar hoeveel aanhangers van het coronabeleid zie ik hier, mensen die vinden dat de media en het OMT en aanhang het geweldig doen? Of op zijn minst noodzakelijk werk op een redelijke manier uitvoeren?
    Of mis ik dat?
    Indien mijn waarneming correct is: jammer!

    Like

    Beantwoorden

  27. Geachte heer kompanje

    Graag wil ik reageren op de vraag van cor, waarom we hier niet de mensen aan het geschreven woord zien, die dit huidige coronabeleid aanhangen.

    Hij weet toch ook , dat het huidige mediabeleid geen debat hierover duld?
    Zij volgen dat advies , wat dagelijks ten overvloede hun brein in wordt gedenderd op.

    Zo jammer, maar helaas, maar ik weet zeker dat ze hier alle vrijheid hebben , om hun verhaal te doen, en ik denk dat hij dat ook wel weet , gezien zijn standpunt aan het begin , over de positieve brug bouwen

    ( brrrr,,,hopelijk niet build back bad bridges)

    Maar het zou inderdaad fijn zijn als beiden kanten gehoord worden in de media

    Yvon

    Like

    Beantwoorden

Plaats een reactie